အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ ဂ်ာဗားကြၽန္းမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္က Semeru မီးေတာင္ ေပါက္ကြဲမႈဟာ အနီးအနားရွိေက်း႐ြာမ်ားအား ပ်က္စီးဆုံးရႈံးမႈမ်ားေစခဲ့သလို ဒဏ္ရာရရွိသူမ်ား သို႔မဟုတ္ ေသဆုံးသူမ်ားႏွင့္ ဒါဇင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ေဒသခံမ်ားလည္း ေပ်ာက္ဆုံးသြားေစခဲ့ပါတယ္။ Lumajang Regency ရွိ မီးေတာင္အနီးတြင္ ေနထိုင္တဲ့ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံသားမ်ားဟာ ၎ဆိုး႐ြားသည့္ အျဖစ္အပ်က္ကို မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ၿပီး ဆီးႏွင္းမ်ားကဲ့သို႔ ျပာမ်ားႏွင့္႐ႊံ႕ႏြံစီးေၾကာင္းမ်ားကဲ့သို႔ ျမင့္တက္လာေနသည့္ မီးခိုးလုံးႀကီးမ်ား၏ ဗီဒီယိုဖိုင္ကို TikTok သို႔ လႊင့္တင္ခဲ့ေၾကာင္း Vice သတင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ TikTok အသုံးျပဳသူ novanhendri510 မွလႊင့္တင္တဲ့ဗီဒီယိုဟာ ၾကည့္ရႈသူ 67 သန္းေက်ာ္ရွိကာ ႀကီးမားေသာ မီးခိုးေရာင္တိမ္တိုက္မ်ား အေဝးမွ လြင့္စင္လာသည္ႏွင့္အမွ် ေဒသခံမ်ားက ၎တို႔ရဲ႕ ေနအိမ္အျပင္သို႔ ေျပးထြက္လာသည္ကို ျပသခဲ့ပါတယ္။

.

ေရာေႏွာေနတဲ့ အေငြ႕မ်ားႏွင့္ ေခ်ာ္ရည္တို႔အျပင္ ေလထုထဲ၌ ေပ ၄၀,၀၀၀ အထိ ျမင့္တက္လာတဲ့ ျပာမႈန႔္မ်ားေၾကာင့္ ထိုေဒသရဲ႕ပတ္ဝန္းက်င္ရွိ ႐ြာအမ်ားအျပားကို ထိမွန္ခဲ့ေၾကာင္း NPR မွ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ မီးေတာင္ေပါက္ကြဲခ်ိန္မွာ မိုးသည္းထန္စြာ႐ြာသြန္းေနခဲ့တာေၾကာင့္ ႐ြာသူ႐ြာသားမ်ားက အသက္ရႈႏိုင္ခဲ့လို႔ ကံေကာင္းေၾကာင္း မ်က္ျမင္သက္ေသတစ္ဦးက Agent France-Presse သို႔ ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး “ ဒီေနရာက ေဒသခံေတြက ခါတိုင္းလို ေရႀကီးတာလို႔ဘဲ ထင္ေနခဲ့ၾကတယ္။ ႐ႊံ႕ပူမွန္းလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔မသိခဲ့ၾကဘူး။ မိုးေတြ႐ြာၿပီး မီးခိုးေတြက်လာတာေၾကာင့္ ေကာင္းကင္က ေမွာင္မိုက္သြားခဲ့တယ္။ ” လို႔လည္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ေဒသခံမ်ားဟာ ဒုကၡသည္မ်ားကို ကယ္ဆယ္ရန္ ႐ႊံ႕ႏြံထူထပ္တဲ့ေနရာမ်ားကို လက္ျဖင့္ တူးဆြခဲ့ၾကပါတယ္။

.

၎မီးေတာင္ဟာ ယခုႏွစ္ အေစာပိုင္း ဇန္နဝါရီလမွာ ေပါက္ကြဲခဲ့ေပမဲ့လည္း ၎၏ေပါက္ကြဲမႈဟာ လြန္ခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္ကေပါက္ကြဲမႈလို ကပ္ဆိုးႀကီးတစ္ခုေတာ့မဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။ ၎ျဖစ္ပြားရသည့္အေၾကာင္းအရင္းမွာ မၾကာေသးမီက မီးေတာင္၏ေခ်ာ္ရည္အမိုးခုံးကို ပ်က္ဆီးသြားေစသည့္ ရက္အေတာ္ၾကာ ျပင္းထန္တဲ့မိုးႀကိဳးမုန္တိုင္းတစ္ခု ျဖစ္ပြါးခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ဘဲျဖစ္ပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားဟာ ေျမငလ်င္ႏွင့္ မီးေတာင္မ်ားကဲ့သို႔ ျမင့္မားေသာ ငလ်င္လႈပ္ခတ္မႈျဖစ္ေစသည့္ ပစိဖိတ္ “မီးကြင္း” တြင္ တည္ရွိသည့္ ကြၽန္းစုႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း ႐ိုက္တာသတင္းအရ သိရပါတယ္။

.

အင္ဒိုနီးရွားရဲ႕မီးေတာင္ရွင္ ၁၀၀ ေက်ာ္ရွိတဲ့အထဲမွာ Semeru မီးေတာင္ဟာ Java ကြၽန္းရဲ႕အျမင့္ဆုံးႏွင့္ အတက္ႂကြဆုံးျဖစ္သည့္ မီးေတာင္ျဖစ္ၿပီး 1818 ခုႏွစ္မွစ၍ 55 ႀကိမ္တိုင္တိုင္ေပါက္ကြဲခဲ့ပါတယ္။ ယခုအခါ လူေပါင္း ၂၀၀၀ ခန႔္ကို ေဘးလြတ္ရာသို႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းႏိုင္ခဲ့ၿပီဆိုေပမဲ့လည္း ရာသီဥတုဆိုး႐ြားမႈ၊ pyroclastic တိမ္တိုက္မ်ားႏွင့္ အျခားေသာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ စိုးရိမ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕မ်ားဟာ ဆက္လက္႐ုန္းကန္ေနရဆဲျဖစ္ပါတယ္။

.

” ပူျပင္းတဲ့ မီးေတာင္တိမ္တိုက္က အဖြဲ႕ေဘးကင္းေရးအတြက္ အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္၊ ဒီမွာ ရာသီဥတုကလည္း အရမ္းဆိုးတယ္ ၊ ေမွာင္မိုက္ၿပီး မိုးေတြလည္း႐ြာေနပါတယ္။” ဟု ရွာေဖြေရးႏွင့္ ကယ္ဆယ္ေရး စစ္ဆင္ေရးအႀကီးအကဲ I Wayan Suyatna က CNN သို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

.

ထို႔ျပင္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ ႐ြာသူ႐ြာသားေတြကို ေနရာေ႐ႊ႕ေျပာင္းဖို႔ ျပင္ဆင္ေနတယ္လို႔ အင္ဒိုနီးရွားအစိုးရက ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ အမ်ိဳးသားသဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ဆိုင္ရာ စီမံခန႔္ခြဲမႈဘုတ္အဖြဲ႕မွ ေငြေၾကးအကူအညီမ်ား ပံ့ပိုးေပးမည္ဟုဆိုခဲ့ပါတယ္။ အိမ္ေျခေပါင္း ၃၀၀၀ နီးပါး ပ်က္စီးခဲ့ေၾကာင္းလည္း သိရွိရပါတယ္။

Mia (Mckzone daily)

Reference : nextshark